İçerik Yazarının Pratik Yazım Kılavuzu

Bir içerik yazarının en önemli özelliği imla kurallarına olan duyarlılığıdır. Bağlaç olan “de”, “da”nın ve “ki”nin; soru edatı olan “mi”nin ayrı yazılacağını zaten bilir. İçerik üretirken ünsüz benzeşmesine, ünlü yumuşamasına mutlaka dikkat eder. Noktalama işaretlerinden sonra bir boşluk bırakmayı ihmal etmez. Ancak, bazen öyle kelimeler karşısına çıkar ki, yazım kılavuzuna bakmadan edemez. Bu yazının amacı, yazım kurallarına karşı gayet hassas olan içerik yazarının içerik üretirken işini bir nebze de olsa kolaylaştırmaktır. O halde yazım kuralları ile ilgili pratik bilgilere hemen başlayalım.

1.“Şey” Her Zaman Ayrı Yazılır:

En fazla ihlal edilen ve en önemli yazım kurallarından biri başlayalım. “Şey” her zaman ayrı yazılır. Bir şey, her şey, çok şey, hiçbir şey, herhangi bir şey, birkaç şey gibi.Ha, bu arada, hazır “şey”e değinmişken, bir içerik yazarı içeriklerinde eşyanın, ürün adının yerine “şey” kelimesini kullanmaktan her daim kaçınır.

2.Sayıların Yazılışı:

–Birden fazla kelimeden oluşan sayılarda kelimeler ayrı yazılır. Elli altı, iki yüz altmış iki gibi. Bu sayılar eğer ticari belgelerin ve senetlerin üzerinde kullanılıyorsa bitişik, boşluk bırakılmadan yazılır.

–Sıra sayılarının rakamla gösterilmesi halinde ya rakamdan sonra nokta konur ya da yazılacak ek kesme işareti ile ayrılır. 20., 20’nci, 30., 30’uncu gibi. Sıra sayıları eğer kesme işareti kullanılarak, ekle gösterilecekse ayrıca nokta konmaz. 11.’inci değil; 11’inci gibi. Romen rakamlarının yazımında da aynı kural geçerlidir.

–Üleştirme sayıları her zaman yazı ile yazılır. 10’ar değil, onar; 6’şar değil, altışar gibi.

–Kesirli sayılarda nokta değil, virgül kullanılır. 6,26; 12,8.

–Yüzde işareti yazılırken, işaret ve rakam arasında boşluk bırakılmaz. %30, %66 gibi.

-Metin içinde sayıların ne zaman rakamla, ne zaman yazıyla yazılacağı konusu da her zaman kafa karıştırır:

*Para tutarı, saat, ölçü, istatistiksel veriler belirtiliyorsa genellikle rakam kullanılır. 11.00’de, 2.500 lira, 300 kilometre, 26 kilogram gibi. Saatlerin metin içerisinde yazıyla kullanılması da mümkündür. Saat onda, saat dokuzu beş geçe gibi.

–Bunun yanı sıra, basamaklı sayıların kolay okunması için bin, milyon, milyar kelimeleri yazıyla da yazılabilir. 3 milyar 500 milyon adet, 6 bin 700 kişi gibi.

3.“Her” Kelimesi Üç Durumda Bitişik Yazılır:

Herhalde, herhangi, herkes.

Herhalde kelimesi olasılık belirtiyorsa bitişik, kesinlik belirtiyorsa ayrı yazılır. “Her halde, mutlaka sizi görmeye geleceğim”. “Herhalde bizi ziyaret ederler, emin olamıyorum”.

4.Ah, Şu Kesme İşareti Var Ya!:

Kesme işaretinin kullanılmaması gereken hallerde kullanılması yazım hatasına yol açar. Bakın o haller neler?

–Kurum, kuruluş, birleşim, oturum, iş yeri isimlerine gelen ekler kesme işaretiyle ayrılmaz. Türkiye Büyük Millet Meclisinin 112’nci Birleşiminin 2’nci Oturumunda, Türk Dil Kurumunun, İtimat Kuaföründen, Yürütme Kuruluna gibi.

–Özel isimlere getirilen yapım ekleri, çoğul ekleri ve bundan sonra gelen diğer ekler kesme işaretiyle ayrılmaz. Ayşeler, Avrupalı, Türkçülük, Türkçenin, Fransızdan, Antalyalı, vb.

–“O” zamiri: Özel isimler yerine kullanılan “o” zamiri büyük harfle yazılmaz ve kendisinden sonra ekler de kesme işaretiyle ayrılmaz.

5.Bağlaç Olan “ki”nin Bitişik Yazıldığı Haller:

Genel kural olarak bağlaç olan ki ayrı yazılır. Demek ki, kaldı ki, yeter ki, bilmem ki, geçmiş zaman olur ki, vb. Ancak, bazı hallerde “ki” bağlacı kalıplaşmış olduğu için kelimeye bitişik yazılır. Sanki, Oysaki, Meğerki, Belki, Halbuki, Çünkü, Mademki.

6.Ya Büyük Harfleri Nerede Kullanmalı?

Nerede büyük harf kullanılması gerektiği konusunda hepimizin kafası karışabilir. En yaygın yapılan hatalara kısaca bakmakta yarar var:

–Tırnak veya parantez içine alınan cümleler büyük harfle başlar. Cümlenin sonuna da uygun noktalama işareti konur.Örnek: Atatürk “Hiç şüphesiz ki Antalya dünyanın en güzel yeridir!” demiştir.

–Lakap veya unvan olarak kullanılan sözcükler büyük harfle başlar. Nene Hatun, Telli Baba, vb. Akrabalık belirten kelimelerde büyük harf kullanılmaz. Nevin teyze, Aslı abla, vb. Cümle içinde özel ismin yerine kullanılan makam veya unvan sözü varsa, o da büyük harfle başlar. Fransa’dan gelen heyeti Bakan konutunda kabul etti.

–Özel ismi takip eden mahalle, meydan, bulvar, cadde, sokak sözcükleri büyük harfle başlar. Ümit Mahallesi, Ziya Gökalp Bulvarı, Demokrasi Caddesi, vb.

-Özel isme dahil olmayan gazete, dergi, tablo, vd kelimeler büyük harfle başlamaz. Hürriyet gazetesi, Yıldızlı Gece tablosu, Türk Dili dergisi, vb.

–Ulusal, resmi, dini bayramlarla anma ve kutlama günlerinin isimleri büyük harfle başlar. Cumhuriyet Bayramı, Kurban Bayramı, Anneler Günü, Öğretmenler Günü, Hıdırellez, Dünya Tiyatro Günü, vb.

–Belirli bir tarihi belirtmeyen ay ve gün adları büyük harfle başlamaz. Toplantıları genellikle perşembe günleri yaparız. Buluşmak için ağustos ayı uygun görünüyor.

7.Ayrı Yazılan Birleşik Kelimeler:

İçerik yazarının karşılaşması en olası kelimelere kısaca göz atalım.

–Etmek, olmak yardımcı fiileriyle kurulan birleşik eylemler, eğer ilk kelimesinde herhangi bir ses düşmesi veya türemesi olmazsa ayrı yazılır. Dans etmek, terk etmek, kabul etmek, not etmek, terk etmek, park etmek, var olmak, yok olmak, vb.

–Birleşik kelimeyi oluşturan kelimelerden hiçbiri veya ikinci kelimesi anlam değişikliğine uğramıyorsa, o kelime ayrı yazılır. Deve kuşu, köpek balığı, çörek otu, yer elması, kuş üzümü, kuru fasulye, kuru üzüm, dikili taş, damla taş, yel değirmeni, el sabunu, deniz yolu, hava yolu, kara yolu, açık oturum, açık öğretim, baş ağrısı, iş birliği, yer çekimi, çıkış yolu, ana dili, dil bilimi, dil birliği, hava küre, yarım küre, talaş böreği, İnegöl köftesi, beyaz peynir, maden suyu, kesme şeker, kuru yemiş, Kutup Yıldızı, gök taşı, hava taşı, azı dişi, süt dişi, takma diş, çetin ceviz, eski toprak, kuru kemik, gece yarısı, hafta sonu, vb.

–Yer adlarında kullanılan batı, doğu, güney, kuzey, güneydoğu, kuzeybatı, iç, yukarı, orta, yakın gibi kelimeler ayrı yazılır. Güneydoğu Anadolu, Doğu Asya, Yakın Doğu, Uzak Doğu, Yukarı Ayrancı, vb.

–Dış, iç, sıra kelimeleri ile oluşturulan birleşik kelimeler ayrı yazılır. Yanı sıra, ardı sıra, kanun dışı, yurt dışı, yurt içi, ceviz içi, hafta içi, vb.

–Alt, üst, ana, ön, art, arka, yan, karşı, iç, dış, orta, büyük, küçük, sağ, sol, peşin, bir, iki, tek, çok, çift sözlerinin başa getirilmesiyle oluştu¬rulan birleşik kelime ve terimler ayrı yazılır. Alt yazı, üst kat, ana kapı, ön söz, art niyet, arka plan, yan etki, karşı görüş, iç tüzük, orta kulak, küçük harf, sağ açık, tek eşli, çift ayaklılar, vb.

Bir İçerik Yazarı Şu Yazım Hatalarını da Asla Yapmaz:

–Ne…ne bağlacı cümleyi zaten olumsuz yaptığı için cümlenin eylemi hep olumlu kullanılır. Ne kız kardeşim ne de ağabeyim ziyarete geldi.

–İkilemelerde dar ünlü düşmez. Ağızdan ağıza, omuz omuza, şehirden şehire gibi.

–Tamlama kuran ve özel isme dahil olmayan şehir, il, köy gibi sözcükler küçük harfle başlar. Antalya ili, Çankaya ilçesi, vb.

–Para birimleri büyük harfle başlamaz. lira, dolar, avro, kuruş gibi.

–Cami, sanayi gibi kelimeler isim tamlamasında tamlanan olarak kullanılırlarsa “iki i” ile veya “-si” eki ile yazılırlar. Uçak sanayii, uçak sanayisi, Ömer Paşa Camii, Ömer Paşa Camisi gibi.

–İnternet özel bir isimdir. Bu nedenle İnternet’in ilk harfi büyük yazılır ve gelen çekim ekleri kesme işareti ile ayrılır.

-Topluluk anlamındaki sözcük grup; aracısız, doğrudan anlamındaki sözcük direkt; alçak gönüllü anlamındaki sözcük mütevazı; elbette, kuşkusuz anlamındaki sözcük tabii şeklinde yazılır.

–Bir içerik yazarının sık karşılaşabileceği bazı kelimelerin doğru yazılışları; tıraş, kulüp, kravat, hoş geldin, doküman, gardırop, komodin, orijinal, akşamüstü, baş başa, başa baş, başvuru, öge, pragmatik, vatansever, hayvansever, hiçbir şeklindedir.

–Belirsizlik belirten ve “bir” ile başlayan kelimeler bitişik yazılır. Birçok, birtakım, birkaç gibi.

–Kısaltmalardan sonra gelen ekler kelimenin okunuşuna göre değil, harfin okunuşuna göre kullanılır. AB’deki, TC’den, ABD’deki, vb.

Youtube kanalımızdaki bu video da ilginizi çekebilir.

İçerik Bulutu

Lider bulut tabanlı içerik üretim platformu icerikbulutu.com ; marka, ajans ve kobilere, uzman içerik, içerik pazarlaması çözümleri ve teknolojileri sunar Tüm İçerikleri Görüntüle