Dijital Pazarlama Sektörünü Kökten Değiştirecek Bir Sonraki Büyük Engel “Sesli Arama” değil, “İletişimsel Yapay Zeka”

Jason Miller – @JasonMillerCA

Güne, IoT ve Sesli Arama özelliğine sahip cihazların hayatımızı her geçen gün daha fazla işgal etmesi ile değişen Arama evreninde hayatta kalmak için odaklanmamız gereken trendleri ve geliştirmemiz gereken stratejileri aktaran; Microsoft, Brand Marketing Lead görevindeki Jason Miller’ın oturumu ile başlıyoruz.

Jason oturumunun başında, 2. Dünya savaşında Almanların kriptolu iletişim aracı Enigma cihazının kodunu çözerek savaşın seyrini değiştiren ve milyonlarca yaşamın kurtulmasına yardımcı olan ancak savaşın ardından cinsel kimliği nedeniyle suikaste kurban giden İngiliz Savaş Kahramanı Alan Turing’i anarak başlıyor.

Turing’in adını anmasının temel sebebi ise, 70 yıl önce Alan Turing tarafından geliştirilen Turing Testi’nin gündelik hayatımıza dahil olmuş ve gelecekte insanlarla daha fazla iletişim kuracağı öngörülen Yapay Zeka(AI)’ların oyunu nasıl oynadığını bizlere aktarmak.  

Turing Testi; makinelerin kontrol grubu bir insanla yaptıkları iletişimde, sorulara doğru cevap verme yeteneğine değil, insani cevaplar verip vermediğine odaklanan bir test. Aslında test edilen makinelerin bizler gibi düşünüp düşünemedikleri. Hazır konusu geçmişken, gelecekte AI – İnsan ilişkisinin ulaşabileceği boyutu Turing Testi ile açıklayan 2014 yapımı bilim kurgu filmi Ex Machina’yı şiddetle tavsiye ederim.

Günümüzde modern Yapay Zeka teknolojilerinin birinci önceliği; problem çözmek! İnsan karakterini taklit etme özelliği ise efektif bir AI formülünü oluşturan bir çok farklı etkenden yalnızca biri. Bu nedenle sektör olarak odaklanmamız gereken konu sesli aramalar değil, sesli aramaların dinamik olarak değişmesine ve gelişmesine katkı sağlayan “İletişim Kuran Yapay Zeka” teknolojileri. 

İletişimsel Yapay Zeka (Conversational AI) Nedir? 

Jason kısaca şu şekilde tanımlıyor; insanları duyabilen, konuşabilen, görebilen, anlayabilen ve etkileşime girebilen teknolojiler. Chatbotlar, Dijital Asistanlar, Voice Skill özellikli uygulamalar…

“ Yapay Zekalar insanların ne demek istediğini anlamak ve sorunlarını çözmek istiyor. Aaaa oooo gibi insani seslerin de dahil olduğu makinelerle yaptığımız iletişimde, geleneksel kullanıcı arama alışkanlıklarının dışına çıkarak stratejiler geliştirmemiz gerekiyor.” 

Bir çoğumuz için bilinmezlerle ve zorluklarla dolu yeni teknolojiler için hepimizin sorduğu soruya geliyoruz. 

“Peki Neden Şimdiden Umursamalıyız?” 

Jason henüz yolun başında olsak da, “Mobil’in yılı olacak.” söyleminin bir çığ gibi büyüyerek 2009-2015 yılları arasında, 6 yıl gibi kısa bir sürede tamamlandığını, “İletişimsel Yapay Zeka Teknolojileri’nin Penetrasyonunun” da benzer bir süreçten geçtiğini ve beklenilenin düşündüğümüzden daha yakın olduğu kehanetinde bulunuyor. Bizlerle paylaştığı güncel veriler ve geleceğe yönelik araştırma çalışmaları ise bu teoriyi destekler nitelikte;

Kaynak:https://www.gartner.com/smarterwithgartner/gartner-predicts-a-virtual-world-of-exponential-change/

• Cortana aylık 148 Milyon aktif kullanıcıya ve 18 Milyar sorguya cevap veriyor. (Top 13 Market)
• Sesli Aramalar, arama evreninin yalnızca %2’sini oluşturuyor. 
• Markaların %57’si önümüzdeki 5 yıl içerisinde voice search ile insanlara ulaşmayı planlıyor. 
• Dünyaca ünlü araştırma ve danışmanlık şirket Gartner’ın 2020 tahminlerine göre; ortalama bir kişi eşinden daha çok botlarla iletişim kuracak. 

Q&A = Question & Action (Soru & Aksiyon)

Güncel Sesli Arama ve Asistan yetenekleri çoğunlukla bilgi almaya yönelik eğilimlerdeki arama tiplerine cevap veriyor. Buna karşın dönüşüm odaklı ve aksiyon alma amaçlı yapılan arama tipleri için oldukça yüksek bir fırsat olduğu belirtiliyor.

Microsoft CEO’su Satya Nadella her markanın kendi İletişimsel Yapay Zeka teknolojilerini oluşturmaya çalıştığını, geliştirilen şeyin adı bot olsa da aslında markalar ile kullanıcılar arasındaki ilişkiyi geliştirmekte yardımcı olduklarını belirtiyor. 

Sunuma, kullanıcı etkileşimini merkeze alarak başarı yakalamış yapay zeka örneklerini inceleyerek devam ediyoruz;

Xiaoice – Microsoft 

Microsoft’un 2014 yılında duygusal zeka öncelikli geliştirdiği “Shao Ice” dünyada en fazla kullanıcı ile etlkileşime giren AI olma özelliğine sahip. Bulut Bilişim, Büyük Veri ve kapsamlı algoritmaları kullanan duygusal robotumuz; güncel verilere göre Çin’de 660 Milyon kullanıcıya iletişim kurarak evrimini devam ettiriyor. Sunum yapabiliyor, sanat eserleri yaratabiliyor hatta ve hatta Çin Tekstil Endüstrisi ile geliştirilen ortaklık sonucunda modaya yön veriyor (Oldukça mantıklı, değil mi? (: ) .

Bilinç kelimesinin kullanmaktan kaçınsa da, Turing Testini geçmeye oldukça yakın!

National Geographic Genius – Albert Einstein Facebook Chatbot

2017 yılında Einstein’ın hayatını anlatan mini belgesel-dizi hedef kitlesi için yaratılan Facebook Chatbot’u Einstein ile sohbet etmenize olanak tanıyor. 

• Kullanıcı başına ortalama 6-8 dakikalık konuşma.
• %50 yeniden etkileşim ve beğeni. 
• Bir çok ödül ve haber paylaşımı.

Alexa – The Bar 

Amazon Alexa sesli asistanı ile dünyanın en büyük alkollü içecek üretim firması Diaego’nun geliştirdiği yetenek, “Open the Bar” komutu ile harekete geçiyor. Kişiselleştirilmiş bir deneyim sunan “The Bar” meraklıları için 75 farklı kokteyl tarifini ev ortamında öğrenebilme imkanı sağlıyor. 

WeoBot – Terapi Botu

Business Insider köşe yazarı Erin Brodwin WeoBot adlı terapi robotunun depresyon ve anksiyete bozukluğunu yenmesinde yardımcı olduğunu belirtiyor.

Kazanan örneklerden anlaşıldığı üzere etkileşim makineler ve insanlar arasındaki gerçek konuşmalar üzerinden ilerliyor. 

• Bir çok sesli arama/aksiyon multi-modal sonuçlanıyor yani kullanıcılar sesli komutlarla başladıkları deneyime yazılı devam ediyor. 
• Yapılan sorgularda yalnızca %57’si tamamiyle sesli komutlarla ilerliyor
• ⅓ oranında Sesli Arama + Yazılı Arama yapılıyor.

Peki, İletişimsel Yapay Zeka için Optimizasyonu mümkün mü?

1) Anahtar Kelimelere Değil İçeriğin Bağlamına Odaklanın

Aynı sorgunun yapıldığı farklı sesli asistan cevapları, içerik bağlamının en az anahtar kelimeler kadar önemli olduğunu kanıtlıyor. Yapay Zeka’ların dilbilimi ve insan diyaloglarını anlamasına yardımcı olan Doğal Dil İşleme (Natural Language Proccessing) soru kelimelerini arama eğilimi (search intent) seviyesinde anlamlandırıyor.

• İçerik stratejilerinizi oluştururken hedef kitlenizin sorgu yaparken kullanıdığı anahtar kelimelere odaklanmak kadar yapılan aramaların arkasında yatan niyeti bulmak ve bu sorulara da içeriğinizde cevap vermek, bir o kadar önemli.. 

2) Sesli Aramalarla birlike “Position 0” artık elimizdeki “Tek Sıralama”

Sesli arama sonuçlarında veya sonuç sayfalarında, geçmişten günümüze görmeye alışık olduğumuz çok sayıda sonuç tipinin ve url rekabetinin yer aldığı arama sonuç sayfaları yerine tek seçeneğin olduğunu biliyoruz. Bunun tek bir anlamı var; yeni arama evreninde ya tek kazanansın ya da diğer herkesle birlikte kaybedenler kulübüne hoşgeldin!.

Jason, paylaştığı verilere göre sesli arama sonuçlarının, %40’ı Featured Snippet sonuçlarından geldiğini belirtiyor. 

Sesli Arama Optimizasyonu = Featured Snippet Optimizasyonu

1. Top 10 pozisyonda görünürlük aldığınız sorguları bulun. 
2. Basit bir soru kalıbı (bilgi alma) bularak bununla ilgili diğer sorguları tespit edin.
3. Cevaplarınıza (paragraf, liste, tablo) “How-to” yapılandırılmış veri entegrasyonu uygulayın.
4. İçeriğinizde basit ve değer katan cevaplar verin. 
5. Sesli okunduğunda doğal gelecek konuşma diline yakın cevaplar oluşturun.
6. Karakter sayısı önemli! Mobil cihaz ekranlarına sığacak cevaplar yazın. 
7. İçeriğinizi ulaşılabilir kılın; Sayfa Açılma Hızı, Schema.org, En iyi SEO Uygulamaları önemli.

3) Speakable Schema – Yapısal İşaretleme Dili

Sesli asistanların metin içerikleri semantik olarak anlamlandırması ve kullanıcılara okuyabilmelerine yardımcı olmak için oluşturulan Speakable Yapısal İşaretleme Dili henüz yalnızca haber içeriklerinin işaretlenmesi için kullanılıyor. Henüz beta sürümünde sunulmasına karşın SEO dünyasının sesli aramalar için uygulayabileceği bir optimizasyon silahına dönüştü bile. 

Speakable Yapısal İşaretleme için Optimizasyon Önerileri

1. Google News / Bing News rehberlerini takip edin, yeni gelişmeler yakında. 
2. Speakable Schema İşaretlemelerini yalnızca metin içerikler için gerçekleştirin.
3. Makalelerin tamamı için işaretlemeleri kullanmayın. Yalnızca önemli noktaları vurgulayın. 
4. Speakable metin maksimum 2-3 cümleden oluşmalı, okuma süresi 30 saniyeyi aşacak şekilde düzenlemeyin.
5. Makalelerinizi kısa cümleler halinde oluşturmaya özen gösterin. 

4) Sesli Aramalar için Kelime Araştırması

Sesli aramaları hedefleyebilmeniz için kullanıcı anahtar kelime verilerine ulaşabileceğiniz tüm veri setlerinden faydalanabilirsiniz; Google Keyword Planner, Search Console, 

Google Ads, SEMRush, Ahrefs bunlardan yalnızca bazıları. Malesef Google veya herhangi bir 3rd parti araç henüz direkt sesli aramaları optimize edebilmemize olanak tanıcak veri setlerini bizlere sağlamıyor. Bu nedenle Sesli aramaların, metin aramalardan ayrıştırılması ise asıl zorlayıcı kısım, Jason bunun için bazı önerilerde bulunuyor. 

Uzun Kuyruklu Aramalar, konuşma diline daha yakın olduğu için hedeflediğiniz anahtar kelimeleri kelime sayısına göre filtrelemek sesli aramalar veya doğal dil işleme aramalarıyla websitenize gelen kullanıcıları hedeflemeniz için yararlı olabilir.. Google Search Console, Google Ads ve 3. Parti araçların verilerinden faydalanarak yapılan aramalardan uzun kuyruklu olanları aşağıdaki formül ile filtreleyebilirsiniz. 

=IF(LEN(TRIM(B2)))=0,0,LEN(TRIM(B2))-LEN(SUBSTITUTE(B2,” “,””))+1)

* B2 = Sorgunun yer aldığı hücre 

Soru Kelimeleri en çok yapılan sesli arama tiplerini oluşturuyor. Bu nedenle hedeflediğiniz kullanıcıların yaptıkları sorguları tespit etmek oldukça önemli. Aşağıdaki formülle belirlediğiniz soru kelimelerini içeren sorguları filtreleyebilirsiniz. 

=IF(B2=””,””,IF(ISNUMBER(SEARCH(“show”,b2)),””,IF(ISNUMBER(SEARCH(“nasıl”,b2)),”nasıl”,IF(ISNUMBER(SEARCH(“ne”,b2)),”ne”,IF(ISNUMBER(SEARCH(“nerede”,b2)),”nerede”,IF(ISNUMBER(SEARCH(“ne zaman”,b2)),”ne zaman”,IF(ISNUMBER(SEARCH(“neden”,b2)),”neden”,””))))))))

* B2 = Sorgunun yer aldığı hücre 

* Search() formülü içerisinde “Ne, Nasıl, Nerede…” kelimelerinin yer verildiği kısım hücrede aranan sorguları yani yapılan sorgular içerisinde arayacağınız kelimeleri belirlemektedir

Aşağıda sizler için bir örnek oluşturdum.

Google İlgili Aramalar ve Google Otomatik Tamamlama 

Google İlgili Aramalar, arama yaptığınız bölgede, o sorgu ile ilgili en popüler diğer aramaları, sonuç sayfasının en altında sizlere sunan Google search özelliğidir.

Google Otomatik Tamamlama ise arama çubuğuna girdiğiniz sorgunun zamana ve bölgeye göre en popüler uzun kuyruklu sorguların tahminlenmesi özelliğidir. 

Bu iki aracı kullanarak.  hedeflediğiniz anahtar kelimelerle ile ilgili uzun kuyruklu aramaları tespit edebilirsiniz. 

Soru ve Uzun Kuyruklu Anahtar Kelime Bankası = Answer The Public 

Türkçe kullanım özelliği olmamakla birlikte global kullanımı olan anahtar kelimelerde ve konularda araştırma yaparken, Answer The Public aracından faydalanarak kullanıcıların bir anahtar kelimeyi içeren en popüler soru kalıplarını ve uzun kuyruklu aramaları analiz edebilirsiniz.